Felakete doğru: Amazon’un yeşil nefesi tükeniyor

Yeni bir araştırma, gezegenin en geniş biyoçeşitlilik alanı ve karbon depolarından biri olan Amazon yağmur ormanlarının, tehlikeli bir dönüm noktasına hızla yaklaştığını ortaya koydu. Bilim insanlarına göre Amazon, yemyeşil orman dokusunu kaybederek, daha kurak ve savana benzer bir ekosisteme dönüşebilir.

Amazonlar, yaklaşık 6 milyon kilometrekarelik alanıyla dünyanın en büyük tropikal yağmur ormanı konumunda. Dünya’daki bitki ve hayvan türlerinin yüzde 10’unu barındıran bu dev orman, Dünya Doğayı Koruma Vakfı verilerine göre 99 ila 154 milyar ton karbon depoluyor ve yılda ortalama 180 santimetre yağış alıyor. Bu özellikleriyle, küresel su ve karbon döngüsünün hayati bir parçasını oluşturuyor.

Kuraklık ve yangınların çifte darbesi

Geçtiğimiz yüzyılda Amazonlar, iklim değişikliği ve ormansızlaştırmanın neden olduğu uzun süreli kuraklıklar ve yaygın orman yangınlarıyla ciddi şekilde yıprandı. Dünya Kaynakları Enstitüsü’nün Küresel Orman İncelemesi ’ne göre sadece 2024 yılında Brezilya Amazonları, 28 bin kilometrekare orman kaybına uğradı.

Jeofizik Araştırma Mektupları dergisinde yayımlanan çalışmada, bilim insanları Amazon’un geleceğini yeniden masaya yatırdı. Bazı uzmanlar, mevcut gidişatın, bu eşsiz ekosistemi tropikal ormanlardan kuru çayırlıklara dönüştürecek kritik bir dönüşüm sürecini tetiklediğini düşünüyor.

Cambridge Üniversitesi Dünya Sistemleri Bilimi Profesörü ve çalışmanın yazarlarından Andrew Friend, Live Science’a yaptığı açıklamada, “Böyle bir değişimin mümkün olduğuna dair güçlü bilimsel gerekçeler var. Asıl soru şu: İklim değişikliği ve ormansızlaştırma hangi noktada bu sistemi geri dönüşsüz biçimde değiştirecek?” ifadelerini kullandı.